Category: Education

Ganga lives in Surendranagar’s Doodhrej.

The school is a little away from her settlement. The parents remain at work throughout the day. There was no one to bring her to and from the school. But they wanted their daughter to study. However, from the 7th standard Ganga started getting teased and harassed while commuting to school and back. The fear of these anti-social elements resulted in her refusing to go to school. Like all parents,  Ganga’s parents also wanted her to have a better future hence,  they wanted her to continue with her schooling. They shared their dilemma with VSSM’s  Harshadbhai. This is how Ganga reached our hostel in Ahmedabad.

The guidance and mentoring of VSSM’s education team consisting of Dimpleben, Vanita, Kokila ironed away all the academic deficiencies Ganga had when she first arrived at the hostel. Initially, for the fear of being harassed, she hesitated going back to her village.  The once shy and fearful girl is now a confident 10th grader.

“I wish to have a job and build a house of my own when I grow up,” she shares.

The safety a house provides might have made her aspire for one, we wish and pray her aspirations to turn into reality.

“Once the schools reopen, along with Ganga,  I want to send my other two daughters to study at VSSM.” Ganga’s mother had mentioned when I was in Surendranagar recently and decided to visit her.

Such good intents are always welcome…

સાતમાં ધોરણમાં ભણતી એ વેળા એની છેડતીના પ્રશ્નો થવા માંડ્યા. મૂળ એના છાપરાંથી નિશાળ દૂર. મા -બાપ બેય મજૂરી કરે. નિશાળે લેવા મૂકવા જવાનું એ કરી ન શકે. પણ બેઉની લાગણી પોતાની દીકરી ભણે એવી. 

આવામાં ગંગા અસમાજિક તત્વોના ડરથી નિશાળ જવાની ના કહેવા માંડી. પોતે ભણ્યા નથી એટલે આજે દુઃખોનો પાર નથી. દીકરી નહીં ભણે તો એની દશાય પોતાના જેવી..એમણે આ મૂંઝવણ અમારા કાર્યકર હર્ષદને કહી ને ગંગા આવી અમદાવાદ અમારી હોસ્ટેલમાં. 

ભણવામાં નબળી પણ અમારા ડિમ્પલબેન, વનીતા, કોકીલા વગેરેની મહેનતથી ધીમે ધીમે એ બધુ શીખવા માંડી. હાલ દસમુ ધોરણ ભણે. શરૃઆતમાં વેકેશનમાં કોઈ હેરાન કરશે તો એવો ડર એને સતાવતો. પણ હવે એ આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર છે. 

‘મોટા થઈ ને નોકરી કરીશ અને પોતાનું પાક્કુ ઘર બનાવીશ’ એવું ગંગા કહે. 

ઘર બનાવવાની વાત કદાચ સુરક્ષીત વાતાવરણના પરીપેક્ષમાં એ કરતી હશે.. પણ એની આ ભાવના કુદરત પૂર્ણ કરાવે.

થોડા સમય પહેલાં સુરેન્દ્રનગર જવાનું થયું ત્યારે ગંગાને ખાસ મળવા ગઈ.. એની મા કહે છે, ‘આ નિશાળો ખુલે એટલે ગંગા ભેગી મારી બીજી બે દિકરીઓને પણ તમારી પાહે ભણવા મુકી દેવી છે.. 

‘આ તો મંગલ વાત વધાવવાની જ હોય ને… 

#MittalPatel #VSSM #education

#educationforall #RightToEducation

#GirlChildren #GirlChildRights

#surendranagar #gujrat #india

“How many of you drink alcohol?”

Had this question been raised at a gathering of addicts, most of them would either deny or choose to remain silent. But the group I had posed the question to are the children from our brand new hostel at Kankar. I had assumed that they might either not reply or deny but to my utter surprise, around 25 of them raised their hands.

I asked them to separate from the group and be seated at one side of the room.

“How many of you smoke bidi?” was my next question.

The question made them break into a burst of mellow laughter. Some 15 more stood up and asked them to sit before me.

My plan that day was to talk to these kids ranging between the ages of 7 to 14 years, to give up their addictions.

Recently, we opened the doors of Kakar hostel. The hostel will house children of Fulvadi community when their parents are away for a large part of the year for work. The hostels we operate are not strict correction homes,  rather they become second homes to the children we house. The children at Kankar hostel share their time between their home and hostel, which are in the same settlement. We never forbid them to go home or do what they wish. The idea is to be their mentor, not master.  The ease of non-restrictive movement between hostel and home these kids enjoyed brought to our attention the addictions these children carry. They would sneak out to puff the bidi they have buried underground in plastic bags.

The pocket money their parents give is used to buy these addictions.

My conversation with these children began with praising and applauding all those who admitted to addictions. All of us gave an ovation to the children for their righteousness. A moral story was shared, there were some jovial interactions through the hour we talked about the need to give up the habits that harm their well-being.

“Now tell me, will you be able to give up daru-bidi?” I asked.

“Yes didi!” all except three replied in unison.

“We find it hard, we won’t lie to you but it will not be possible for us to give up our addictions,” was a very honest response from the remaining three.

How could we not honour such honesty? We applauded the three for their truthfulness.

The ones who had shown willingness to give up their addictions pledged to Fulbai Ma and Lord Shankar.

“What if you continue even after taking this pledge?” I asked.

“Fulbai Ma will come after me!” was Vinu’s innocent response.

All of them took an oath before Saraswati Ma.

“Didi I want to take a pledge, but I feel afraid, what if I cannot remain committed?” Hari, one of the three boys,  came forward.

“Believe in yourself and almighty. You will be able to give up!” I assured.

Apprehensive Hari; took a pledge, so did the other two.

If these children need to be corrected,  it is through abundant love and support and not battering. I am sure they will come around.

I am sure these kids when they grow up to become officers, businessmen, farmers, cattle breeders and reminisce their childhood anecdotes will have this to say…  “As a kid, I  was addicted to smoking and drinking but gave it all up when I was educated about the harm it does. Look where I am today.!” They will have such inspiring stories to share.

Currently, 63 children are enrolled at Kakar hostel from June the number will swell up to  160 boys and girls.

We are grateful to all who have supported our dream of building this hostel.

સામાન્ય રીતે વ્યસન કરનાર વ્યક્તિને આ પુછીએ તો એ પોતે વ્યસન નથી કરતો એમ જ કહેશે.. પણ જેમને હું પુછી રહી હતી તે તો અમારી ટાબર(બાળકો). જવાબ નહીં આપે કે ખોટુ કહેશે એમ સામાન્ય રીતે લાગે પણ આશ્ચર્ય વચ્ચે પચીસેક જણે હાથ ઉપર કર્યા. 

મે એમને ઊભા થઈને મારી બાજુની ખાલી જગ્યામાં એમને બેસવા કહ્યું. 

એ પછી મારો બીજો પ્રશ્ન, 

‘બીડી કેટલા પીવે છે?’ મારો પ્રશ્ન સાંભળી બધા બચ્ચા નીચું મોઢુ કરી ખીખી કરી હસવા લાગ્યા ને ધીરે રહીને બીજા પંદરેક જણા ઊભા થયા.

મે એમને પણ ઊભા થઈને મારી સામે બેસવા કહ્યું..

7 થી લઈને 14 વર્ષના આ બાળકોને મારે વ્યસન ન કરવા સમજાવવાનું હતું. 

અમે કાકરમાં હોસ્ટેલ શરૃ કરી. પણ બાળકો ઉપર અમે કડક જાપતો ન રાખીએ.. ઘર એમનું હોસ્ટેલની સામે.  મન થાય તો એ ઘરે પણ જાય અમે એમને ન રોકીએ. મૂળ દબાણ કરીએ ને ભણવા પરથી એનું મન ઊઠી જાય એવું અમારે નહોતું કરવું માટે આ છૂટછાટ આપેલી..

પણ આ છુટછાટમાં એ વ્યસન કરતા હોવાનું ધ્યાને આવ્યું. દર એકાદ બે કલાકે ટચલી આંગળી બતાવીને યુરીનલ માટે, ઘર યાદ આવે છે વગેરે જેવા બહાના કરે ને હોસ્ટેલના પ્રાંગણની બહાર જઈને જમીનમાં સંતાડી રાખેલી પ્લાસ્ટીકની કોથળી બહાર કાઢી એમાંથી બીડી ને અન્ય ચીજોના ચુસકા લગાવે..

મા- બાપ થોડા પૈસા વાપરવા આપીને ગયેલા એમાંથી બીડી ને બીજુ બધુયે આમ તો બીડી માટે તો ઠૂંઠાય ચાલે..

વ્યસન કરે છેની કબુલાત કરનાર સૌને પહેલાં તો તેમની સચ્ચાઈ માટે ત્રણ તાલીનું માન આપ્યું..પછી એમને સમજાય તેવી નાનકડી વાર્તોઓમાંથી તેમને બોધપાઠ મળે તે માટે કોશીશ કરી. થોડા પ્રશ્નો, થોડી રમૂજ, નાનકડી વાતોનો દોર લગભગ કલાક ચાલ્યો.. 

પછી પુછ્યું, 

‘બોલો છૂટશે વ્યસન?’ 

ને ત્રણ સિવાય બાકી બધાએ એક સૂરે કહ્યું, ‘હા દીદી…’

ત્રણે કહ્યું, ‘અમને અઘરુ લાગે છે.. જુઠ નહીં બોલીયે પણ નહીં છુટે..’

આ ત્રણે માટે તો વિશેષ પ્રેમ વ્યક્ત કર્યો સૌએ ફરી ત્રણ તાલીનું માન આપ્યું. 

જેમણે છુટી જશેનું કહ્યું એ સૌએ મા ફુલબઈ અને ભોળા શંકરની શાખે પવિત્ર જળના સપથ લીધા. 

મે કહ્યું, ‘જળ લીધા પછી વ્યસન કર્યું તો?’

તો વીનુએ કહ્યું, ‘મા ફુલબઈ મન ઝાલ…’

કેવી નિખાલશ કબુલાતો… બધાએ સરસસ્તી માના ફોટો સામે પ્રતિક રૃપે જળ મુક્યું… જે ત્રણે ના પાડી હતી તેમાંથી હરી પ્રથમ આવ્યો, 

‘દીદી નહીં થાય તો? મારે જળ મુકવું છે પણ બીક આવે છે!’

મે કહ્યું, ‘તારામાં ને પછી ઈશ્વરમાં શ્રદ્ધા રાખ થઈ જશે..’

ને હરીએ ડરતાં ડરતાં પાણી મુક્યુ ને પછી તો બાકીના બેયે પણ…

પવિત્ર બાળકો મારઝૂડ કરવાથી એને વારી ન શકાય પણ મબલખ – લખલૂટ પ્રેમ આપીયે તો એ વળી જાય.. 

આ ટાબરમાંથી કાલ કોઈ મોટો અધિકારી, ધંધાદારી, પશુપાલક, ખેડૂત બનશે ને પોતાની કહાણી આપણા સૌ સામે કહેશે. 

જ્યારે હું નાનો હતો ત્યારે બીડી – દારૃ પીતો પણ સમજણ પડી ને મુક્યું.. તો જુઓ આજે હું ક્યાં છુ…. આવી કાંઈ કેટલીયે પ્રેરણાદાયી વાતોનો ખજાનો એમની પાસે હશે… 

કાકરની અમારી હોસ્ટેલમાં હાલ 63 બાળકો ભણે છે. જુનથી 160 દીકરા દીકરીઓ આ હોસ્ટેલમાં ભણશે.. હોસ્ટેલ બાંધકામમાં મદદ કરનાર સૌ સ્નેહીજનોનો આભાર…

#MittalPatel #vssm #education

#educationforall #educationmatters

#school #schooldays #nomadiclife

#denotified #Banaskantha #Guajrat

Mittal Patel with the nomadic child who took an oath before Saraswati Ma

Mittal Patel visits Kakar Hostel

Mittal Patel talked about the need to give up the habits that harm their well-being.

“We like to study but our parents do not stay in Kakar throughout the year because it is hard to find work here. They keep wandering to return only after Diwali every year. Many parents leave behind children studying in 5-6-7th standards but these children need to cook for themselves, gather firewood which gets overwhelming for them. So along with attending school we also have to go out to ask for food.”

I had watched Raju and Shailesh sculpt their rotla/flat breads when I was at this Fulvadi settlement, it did surprise me seeing such young hands efficiently make bread. 

“Isn’t your mother at home?”

To which they had responded the above. We knew these kids were hungry for education, they would love to be in school if the conditions allowed them to!! By this time we had already commenced the construction of a hostel in Kankar, with an intent that when the parents set out to work the children can stay back in this hostel and continue going to school without worrying about gathering ingredients and cooking their next meal. 

The Pandemic impacted the timely construction of the hostel and some finishing remains. Nonetheless, we decided to make it operational without any further delays. The hostel at Kankar welcomed its first set of 63 children on 5th March 2021. The capacity is to house 160 children but due to Covid restrictions, we have begun with a smaller number. 

And what joy it is to house these children. Most of them have not seen 3 meals a day, also the menu at our hostel ensures they are provided with balanced meals something these children have never had!! The cooking is done by Meru, Arvind and their wives. Someday I will share their story too. They have been cooking round the clock. 

“Didi, we don’t get time to rest. We are in the kitchen from 5 in the morning!”

The kids have a large appetite, many of them are also addicted to smoking bidi. We need to address that too. I am hopeful that things will fall in place.

We want to equip these first-generation school-goers to become the torchbearers for their community. Make them independent so that they do not have to be dependent on others. 

We are grateful to Shir Piyushbhai Kothari, Shri Pravinbhai Shah, JETCO, Shri Vipulbhai Patel, Apex Foundation, Shri Darshil Rambhiya, Shri Mardviben Patel and Shri Pallika Kanani for the support they have provided to help us realise our dream. We shall always cherish your contribution to ensure this first generation of Ful Vadi receives an education. We will remain eternally grateful to you. 

And the team of VSSM – Naran, Dimpleben, Vanita, Mahesh, Kokila, Ishwar, Bijol, Ambaram, Thakarshibhai, Meru, Arwind, Kinjal, Pravin, Linesh you have worked as a team to ensure we bring education to these children. It was an impossible task, but your team spirit helped us achieve it. Cheers to you!!

There are many interesting anecdotes of these children waiting to be shared, will keep writing…

વર્ષોથી જોયેલું સમણું હવે પૂર્ણ થશે….

‘અમને ભણવું ગમે પણ અમારા બાપા કાકોરમોં કાયમ ના રે. ઓય કોમ ધંધો ના મલ એટલ. માગસરમોં બધા કાકોર આઈયે બાકી તો ભમતા રામ.. પણ હા પોચમી હાતમીમોં ભણતા સોકરાન્ ઈમના મા-બાપ મેલીન જાય પણ રોધવાનું ન બીજુ બધુ ઈમન જાતે કરવાનું. પાસુ ખાવાનો બધો સોમોન ઈમની કને ના હોય એટલ્ ભણવાની હારે હારે મોગવાય જવું પડ્. ચુલો હળગાવવા લાકડાં બાકડાંય ભેગા કરવાના…’

નાનકડા રાજુ અને શૈલેષને રોટલા ઘડતા મે ફુલવાદીઓના ડેરામાં જોયેલા. આટલા નાના ટેણીયા રોટલા ઘડે એ વાતે નવાઈ લાગી ને મે એમને પુછેલું કે,’તમારી મા ઘરે નથી?’ ને જવાબમાં એમણે ઉપરની વાત કહેલી. 

સાંભળીને આ બાળકોની ભણતરની ભૂખ ભાંગવાનો વિચાર તો આવે જ. આમ તો આ બેઉએ આ વાત કહી તે પહેલાંથી જ અમે તો ફુલવાદીઓની વસાહતમાં હોસ્ટેલ બાંધવાનું શરૃ કરી દીધેલું. જેથી મા-બાપ બાળકોને ભણવા માટે મુકીને જાય ને મુક્યા પછી બાળકોને બળતણ વીણવા કે દાણા ભેગા કરવાની પળોજણ ન કરવી પડે.. 

કોવિડના લીધે હોસ્ટેલ બાંધકામ સમયમર્યાદામાં પૂર્ણ ન કરી શક્યા પણ આખરે ક્યારેક તો પતાવવાનું હતું જ ને? હા થોડું કામ બાકી છે પણ એ તો રહેતા રહેતા થશે..

પણ અમે 5 માર્ચ 2021થી હોસ્ટેલ શરૃ કરી દીધી. હોસ્ટેલમાં 160 બાળકો રહેશે. પણ હાલ 63 થી શરૃ કર્યું મૂળ કોવિડના લીધે થોડી સાવધાની પણ જરૃરી..

પણ મજાના બાળકો.. 

ત્રણ ટંક જમવાનું આમાંના મોટાભાગના બાળકોને પહેલીવાર મળ્યું…

પાછુ હોસ્ટેલમાં અમારા મેનુ પ્રમાણે જે જમે એવું તો એમણે પહેલીવાર ખાધુ એવું બધા કહે.. રસોઈનું કામ કરતા મેરુ, અરવીંદ ને બેઉની ઘરવાળીઓ કરે.. એમની વાતેય લખીશ. પણ આ લોકો રાંધતા થાક્યા. સવારે પાંચથી રસોડામાં ધૂસીએ છીએ દીદી આરામ જ નથી મળતો.. એવું એ કહે..

મૂળ ખોરાક જરા વધારે માટે. રૃટિન આવતા સમય લાગશે.. 

પાછી ઘણા ખરાને બીડીઓની જબરી લત… 

આ બધુ સરખુ કરતા ઘણો સમય લાગશે… પણ શિક્ષણથી વંચિત આ સમાજની આ પહેલી પેઢી ભણી ગઈ તો કાલે એને કોઈની જરૃર નહીં રહે ને અમારે એમને સ્વંતંત્ર કરવા છે…

હોસ્ટેલ બાંધકામમાં મદદ કરનાર શ્રી પિયુષભાઈ કોઠારી, શ્રી પ્રવિણભાઈ શાહ, જેટકો, શ્રી વિપુલભાઈ પટેલ, અપેક્ષ ફાઉન્ડેશન, શ્રી દર્શીલ રાંભિયા, શ્રી માર્દવીબેન પટેલ, શ્રી પલ્લીકા કાનાણી આપ સૌના અમે આભારી છીએ.. આપે આ સ્વપ્ન પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરી. પણ ફુલવાદીઓની પહેલી પેઢીને ભણાવવામાં આપ સૌએ કરેલી મદદની નોંધ આ બાળકોની સાથે સાથે અમે સૌ કાયમ રાખીશું… આપ પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા..

બાકી બહુ રસપ્રદ વાતો છે આ ટાબરની એ બધીયે તમારી સામે મુકીશ…

પણ હોસ્ટેલ શરૃ કરવા માટે પ્રયત્નશીલ અમારી ટીમ નારણ, ડિમ્પલબેન, વનીતા, મહેશ, કોકીલા, ઈશ્વર, બીજોલ, અંબારામ, ઠાકરશીભાઈ, મેરુ, અરવીંદ, કિંજલ, પ્રવિણ, કીરણ , લીનેશ આ બધાયની ભૂમિકા ખુબ મહત્વની.. તમે બધા ટીમ તરીકે એક સાથે ન આવ્યા હોત તો આ બધુ શરૃ કરવું મુશ્કેલ થાત.

આપ સૌ પ્રત્યે રાજીપો…

#MittalPatel #vssm #nomadic

#denotified #families #education

#educationforall #girls #girlchild

#Banaskantha #Gujarat

Nomadic children enjoying their meal at kakar hostel

Nomadic children playing throwball

Nomadic children at kakar hostel

Nomadic children at kakar hostel

Nomadic children at Kakar hostel

Nomadic children enjoying their meal at Kakar hostel