Month: October 2020

Mittal Patel meets Jivat Ma Bajaniya in Patan

Jivatma lives in Patan‘s Sarwal village. The last house in Bajaniya community is her’s.When we reached her home her body was curved and she was walking in her front yard.

I asked: “Ma, Why are you walking in this afternoon rather than sitting in your bed under a neem tree?”

She told me: “I was waiting for you. Mohanbhai told me that you are going to come.”

While saying this, she came close to me, held my hand and made me sit on the bed and she sat on the floor in front of me. 

I said: “Sit on the bed”.

“No, I can not sit in the bed in front of my son-in-law.”

Dakubhai of their community was with us. He said, ‘This Laxmanbhai is our son-in-law . He has married to Sarwal’s daughter’

Laxmanbhai of Jalalabad has been working with me since I started working with the Bajaniya community. When he got to know that I am coming to Sarwal, he came specially to meet me.

Jivatma observes respect for him. I said, “You are old now and Lakshmanbhai is younger than you, it’s okay if you don’t do this.”

Then she said, ‘I want to sing something for you, but my son-in-laaaw…..’

Finally I told Lakshmanbhai to go from there, and then jivatma started singing

“Made curry with Dal tuvar and vegetables and added nice spices …

Long live your name and the community… ”

I could see the shine of love in the eyes of jivatma. She sang the song by giving tribute to the ration kit we give her every month. Tears welled up in the eyes of everyone standing there as they listened to the song she was singing. I stopped jivatma, “don’t speak further now ma”

She told: “You brought life for us, otherwise we old husband and wife might be lying around that corner”

We said: “we give you what someone gives us. We are just a mediator. So don’t say anything more.” 

After sitting with her for a while, we went out, but that dal, tuvar vegetable song was still playing in my head. 

Thanks to the dear ones who helped to give rations to such mothers every month and also congratulations to our team who found such mothers .. Our mohanbhai found jivatma. Your virtue is so big, brother.. 

જીવતમા પાટણના સરવાલમાં રહે. બજાણિયા વસાહતમાં સૌથી છેલ્લે એમનું ઘર. એમના ઘરે અમે પહોંચ્યા તો શરીરે વાંકા વળી ગયેલા જીવતામાં આંગણામાં આંટા મારી રહ્યા હતા…

‘ખરા બપોરે લીમડા નીચે ઢાળેલાં ખાટલામાં બેસવાની જગ્યાએ આમ આંટા કેમ મારી રહ્યા છો મા?’

‘તમારી વાટ જોતી’તી. મોહનભઈ કઈ રાસ્યુ તુ ક તમે આબ્બાના’તા…’

એમ કહેતા કહેતા જીવતમાં અમારી સામે આવ્યા અને હાથ પકડીને મને ખાટલે બેસાડી. એ પછી એ મારી સામે ભોંય પર બેઠા.. મે કહ્યું,

‘મા ખાટલે બેેસો..’

‘ના જમાઈ હામે ખાટલે ના બેહાય..’

વસાહતના ડકુભાઈ અમારી સાથે હતા એમણે કહ્યું, ‘આ લક્ષ્મણભાઈ અમારા જમાઈ થાય.. સરવાલની દીકરી એમના ઘરે છે..’

જલાલાબાદના લક્ષ્મણભાઈ બજાણિયા વિચરતી જાતિઓ સાથે કામ શરૃ કર્યું ત્યારથી મારી સાથે.. હું સરવાલ આવવાની હતી એટલે એ ખાસ મળવા આવેલા. 

જીવત મા એમનો મલાજો પાળતા. મે કહ્યું, ‘જીવતમાં હવે ઉંમર થઈ અને લક્ષ્મણભાઈ તો તમારા કરતા નાના આવું ન પાળીએ તો ચાલે..’

તો એમણે ક્હયું, ‘માર તમને કોક હંભળાવવુ હ… પણ આ જમઈ…’

છેવટે લક્ષ્મણભાઈને મે ત્યાંથી જવા કહ્યું, ને જીવત માએ કહ્યું,

‘દાળ તુવેરનું શાક બનાયું… સરસ મસાલો નોખ્યો…

ધન ધન નોમ તમારુ… અમ્મર રહેશે કોમ…’

જીવતમાંની આંખોમાં પ્રેમ છલકાતો હતો. અમે દર મહિને રાશન કીટ આપતા એનો ભાવ એમણે આમ ગાઈને વ્યક્ત કર્યો. જીવતમાં જે ભાવથી ગાઈ રહ્યા હતા એ સાંભળીને ત્યાં ઊભેલા બધાની આંખોમાંથી આંસુએ ડોકિયું કર્યું. મે જીવતમાંને રોક્યા હવે આગળ ન બોલો માં… એવું ના છૂટકે કહેવું પડ્યું..

એમણે કહ્યું, 

તમે અમન જીવાડ્યા. નકર ડોહો, ડોહી ખુણામોં પડ્યાતા..’

અમે કહ્યું, કોઈ આપે એ અમે તમને આપીએ. અમે તો નિમિત્ત માત્ર. માટે વધારે કશુંયે ન કહેશો..

એમની સાથે થોડીવાર બેસીને અમે નીકળ્યા પણ પેલું દાળ, તુવેરનું શાક બનાયું સરસ મસાલો નાખ્યો વાળુ વાક્ય કાનમાં સતત ગૂંજ્યા કર્યું..

આવા માવતરોને દર મહિને રાશન આપવામાં મદદ કરનાર સ્નેહીજનોનો આભાર તેમજ આવા માવતરોને શોધનાર અમારી ટીમ પ્રત્યે રાજીપો.. જીવતમાંને અમારા મોહનભાઈ તમે શોધ્યા.. આનું પુણ્ય બહુ મોટુ ભાઈ…

#MittalPatel #vssm #RationDistribution

#mavjat #NomadicTribe #denotifiedtribe

#elderly #elderlycare #elderlypeople

#food #foodshare #fooddistribution

#બનાસકાંઠા #ગુજરાત #રાશનવિતરણ

Jivat Ma sang the song by giving tribute to the ration kit

Jivat Ma Bajaniya and her husband

Mittal Patel meets Vrukshmitra Rameshbhai Nat during her visit to tree plantation site

Rameshbhai Nat, a resident of Juna Deesa. He has been performing acrobatic acts on a rope for as long as he can remember.

“Ben, the Nats perform the acts at the cost of their life, the acrobats in the circus have a large net to catch them in came there is a mishap and not us. It is the Mother Earth who protects us!” Kishankaka, the Nat leader often tells us.

True, but many Nats have lost their lives while performing these daredevil acts.

Rameshbhai earns his living from these performances. VSSM has often invited him at various events organised to showcase the skills and craft of the nomads. VSSM and Rameshbhai share a warm and friendly relationship.

“Ben, take care of my family after I am gone,” and he begins to cry uncontrollably. We were shocked at hear Ramesbhai say this over a call that took us by surprise. I consoled him, inquired what was the reason for this sudden outburst. His blood sugar level had skyrocketed. I spoke to his doctor to learn that his condition was critical. We helped him fight his medical condition. After almost yearlong treatment he was out of the woods to finally get back to performing acrobatic shows.

Rameshbhai Nat performing acrobatics

Over the years with other means of entertainment gaining popularity, these shows have lost their mass appeal. And the pandemic has made things worse for individuals like Rameshbhai.

VSSM has helped build a settlement for 143 nomadic families in Juna Deesa. Rameshbhai too has a house there. We also undertook a tree plantation drive in the settlement. VSSM was looking for an appropriate candidate to take up the responsibility of ‘Vruksh-Mitra’. Rameshbhai came across as perfect candidate, he agreed to take up the role of tree nurturer and began performing his role with utmost care. Rameshbhai has been so good with his work that the community has decided to plant 1000 trees on a plot in the settlement. The plantation will commence soon.

VSSM has been supporting artists like Rameshbhai earn a dignified living so when noted author and our very dear Sonalben Modi called up with this request “can you give me names of 5-6 folk artists who still earn their living through their art??  I wish to support such individuals!!’ we felt relieved.

Rameshbhai Nat raised the trees under his care

We sent the details of 6 artists, including Rameshbhai. Sonalben has supported them all.

I performed to make people happy and bring cheer on their face when you made me Vruksh Mitra and when Sonalben chose to support me even without having met me, she brought cheer on my and my family’s face.

Sonalben we cannot thank you enough. It is our well-wishing friends like you who help us reach the poorest amongst the poor. We are grateful to the goodwill and support of all our well-wishing friends.

Sharing an image of Rameshbhai performing one of his dare-devil acts. The image was captured by Bharatbhai Patel.

Also a clipping of how he has raised the trees under his care.

રમેશભાઈ નટ..

જૂના ડીસામાં રહે.. સમજણ આવી ત્યારથી દોરડા પર અંગકસરતના ખેલ કરવાનું એ કરે..

અમારા કીશનકાકા. નટ સમાજના આગેવાન એ કહે, ‘બેન આપણો આ નટનો ખેલ તો જીવ સાટેનો ખેલ. સરકસવાળા કલા કરતબ બતાવે તો નીચે જાળી બાંધી પોતાનું રક્ષણ કરે. પણ નટનું રક્ષણ ખુદ ધરતી મા કરે..’

વાતેય સાચી. પણ  જીવ સાટેનો આ ખેલ  કરતા ઘણાય નટ દોર પરથી પડ્યાને જીવથી ગયા..

ખેલ કરીને જીવતા રમેશભાઈને ઘણી વખત સંસ્થાગત રીતે અમે ખેલ કરવા નિમંત્રણ આપતા તો ક્યાંક કાર્યક્રમ અપાવવામાં નિમિત્ત બનતા. ધીમે ધીમે એમની સાથેનો અમારો પરીચય ગાઢ થતો ગયો. એક દિવસ તો એમનો અચાનક ફોન આવ્યો ને, ‘બેન મારા ગયા પછી મારા પરિવારને તમે સાચવજો..’ એવું કહેતા કહેતા જ એમના ગળે ડૂમો ભરાયો ને એ વધુ ન બોલી શક્યા. મે હૈયાધારણા આપીને શું થયું તેવું પુછ્યું ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે, ડાયાબીટીશનું પ્રમાણ વધી ગયેલું ને હોસ્પીલટમાં એ દાખલ હતા. ડોક્ટર સાથે વાત કરતાં ખ્યાલ આવ્યો કે, સ્થિતિ ખરેખર નાજુક થઈ ગઈ છે. એ પછી લગભગ એક વર્ષ અમે એમનું ધ્યાન રાખ્યું ને એ ફરી સાજા નરવા થઈને ખેલ કરતા થઈ ગયા.

પણ હવે આ ખેલ જોવા કોઈને ખાસ ગમતા નથી. આમ આવક ઘટી. કોરોનાની મહામારીમાં તો બધુ સાવ જ બંધ થયું. 

અમે જૂના ડીસામાં વિચરતી જાતિના 143 પરિવારોની વસાહત બનાવી છે. રમેશભાઈનું પણ ત્યાં સરસ ઘર બન્યું. આ વસાહતમાં અમે વૃક્ષો વાવ્યા. જેના ઉછેરની જવાબદારી વૃક્ષ માટે મમતા હોય એવા કોઈને સોંપવાની હતી. 

રમેશભાઈની આર્થિક હાલત નાજૂક એમણે વૃક્ષમિત્ર તરીકે કામ કરવાનું સ્વીકાર્યુ ને બહુ પ્રેમપૂર્વક એમણે વૃક્ષોનું જતન કરવાનું શરૃ કર્યું. રમેશભાઈની આવી ચીવટ જોઈને અમે આ વસાહતની પાસેથી એક જગ્યામાં 1000 વૃક્ષ કરવાનું આયોજન કર્યું છે જે ટૂંક સમયમાં અમલી બનશે..

રમેશભાઈ જેવા કલાકારને જે રીતે થાય તે રીતે મદદ કરવાની અમે કોશીશ કરી રહ્યા હતા ત્યાં જાણીતા લેખીકા પ્રિય સોનલબહેન મોદીનો ફોન આવ્યો ને એમણે કહ્યું, ‘મારે પોતાની કલા બતાવી રોજી રળતા કલાકારોને મદદ કરવી છે ને તમે પાંચેક કલાકારની વિગત આપો’ 

અમે રમેશભાઈ સાથે અન્ય પાંચ એમ કુલ છ કલાકારોની વિગત મોકલી. સોનલબહેને આ છ વ્યક્તિઓને સારી મદદ કરી.

સોનલબહેનનો જેટલો આભાર માનીએ એટલો ઓછો.. રમેશભાઈએ કહ્યું, ‘લોકોને હસાવવાનું કામ આખી જીંદગી કર્યું પણ ખરા ટાણે સંસ્થાએ વૃક્ષમિત્ર તરીકે રાખીને ને સોનલબહેને એક પણ વખત મળ્યા વગર મારી હાલત સમજી મને મદદ કરી મને હસતો કર્યો’

આભાર સોનલબહેન.. આપ જેવા પ્રિયજનોના લીધે જ અમે છેવાડે રહેતા તકલીફમાં હોય તેવા સૌને મદદ કરી શકીએ છીએ.. 

સૌનું શુભ થાવોની ભાવનામાં નિમિત્ત બનનાર સૌ સ્વજનોનો હૃદયપૂર્વક આભાર… 

રમેશભાઈ પોતાની કલા દર્શાવતા જેમનો ફોટો અમારા ભરતભાઈ પટેલે લીધો.. એ સિવાય વૃક્ષમિત્ર તરીકે એમણે જે વૃક્ષોનું જતન કર્યું તે અમને બતાવ્યું જે તમે પણ જુઓ…

#MittalPatel #vssm #TreePlantation

#tree #treeoflife #treeplanting2020

#treeplantationdrive #save #savetrees

#green #greenery #treecare #pureair

#oxygen #saveenvironment #બનાસકાંઠા

#Gujarat #ગુજરાત #NomadicTribe

A meeting at Mehsana Collector Office

“The Almighty has given you a unique opportunity, that satisfaction this opportunity will provide if used to help the poor and needy will be second to none. Hence, let us work towards resolving the matters within a specific time frame…” the Mehsana  District Collector Shri H K Patel while addressing a meeting of officials,insisted on finding solutions instead of getting tangled in paperwork whilst responding to fundamental issues of nomadic and other marginalised communities.

Similarly, the Banaskantha Collector Shri Anand Patel too instructed the officials to finish the matters within the given time frame.

As did Additional District Collector of Deesa,  Shri Hirenbhai during a meeting he had summoned to instruct his officials to quickly resolve the housing, water, ration cards issues of the nomadic communities.

A meeting at the office of Additional Collector Deesa

Both, the Chief Minister of Gujarat Shri Vijaybhai Rupani and Pradesh Chief Shri C. R. Patil have put tremendous emphasis on ensuring that the primary benefits reach these poorest of the poor families.

“Let us know of the regions where the issues don’t get resolved, we will prioritise and get them solved,” respected Vijaybhai himself assured.

Mittal Patel meets Mehsana Collector

I am grateful for this thoughtfulness.

It is one of the greatest joy to be instrumental towards the welfare of these marginalised communities who still struggle to realise their basic needs.

The images shared are from the meeting at Mehsana Collectors Office and that of a  meeting at the office of  Additional Collector Deesa. 

‘ઈશ્વરે તમને તક આપી છે.. અને આ ગરીબ માણસોનું કામ થશે ને તો એનો સંતોષ બીજા બધાય કામ કરતા વિશેષ હોવાનો… એટલે નિશ્ચિત સમયમર્યાદામાં કાર્ય પૂર્ણ કરવાનું આપણે કરીએ…’

ખાલી કાગળિયા નહીં પણ ઉકેલ લાવવાની નિસ્બત સાથે કાર્ય કરવાની વાત મહેસાણા કલેક્ટર શ્રી એચ કે પટેલે વિચરતી જાતિઓના પાયાના પ્રશ્નોના ઉકેલ સંદર્ભે આયોજીત બેઠકમાં ઉપસ્થિત તમામ અધિકારીગણ સાથે કરી.

સાંભળીને રાજી થવાયું..

મહેસાણા #કલેક્ટર શ્રીની જેમ જ #બનાસકાંઠા કલેક્ટર શ્રી આનંદ પટેલે પણ જિલ્લાના તમામ અધિકારીને સમયમર્યાદામાં કાર્ય પૂર્ણ કરવા તાકીદ કરી..

જે સંદર્ભે પ્રાંત કલેક્ટર ડીસા શ્રી હીરેનભાઈએ પણ પોતાના તાબા તળેના અધિકારી સાથે બેઠક કરીને આ વંચિત પરિવારોને ઘર, પીવાનું પાણી, રાશનકાર્ડ વગેરે મુદ્દાનો સત્વરે ઉકેલ લાવવા સૂચના આપી..

આપણા #મુખ્યમંત્રી શ્રી વિજયભાઈ રૃપાણી અને પ્રદેશ અધ્યક્ષ શ્રી સી. આર.પાટીલજી નો પણ આગ્રહ આ વંચિતો સુધી તમામ સુવિધા પહોંચે એવો. એમની આ  સજાગતાને પ્રણામ..

આદરણીય વિજયભાઈએ તો કહ્યું પણ ખરા, જ્યાં પ્રશ્નોનો ઉકેલ નથી આવતો મારુ ધ્યાન દોરો આપણે પ્રાથમિકતા આપીને એ કાર્યો પૂર્ણ કરાવીશું..

આપ સૌની આવી લાગણી માટે આભારી છું…

વંચિતોનું કલ્યાણ થાય એમાં નિમિત્ત બનવાનું સુખ મોટુ… આશા છે, આ પરિવારો જે પ્રાથમિક અધિકારો માટે ઝઝૂમે છે એ એમને સત્વરે મળે…

મહેસાણા કલેક્ટર શ્રીની અધ્યક્ષતા હેઠળ આયોજીત બેઠકમાં જવાનું થયું. આ સિવાય પ્રાંત કલેક્ટર શ્રી ડીસા દ્વારા આયોજીત બેઠક… બેય બેઠકના ફોટો…

Mittal Patel with Teji Maa at her shanty

 Recently, I happen to meet Teji Maa in Radhanpur’s Lotiya village

“Maa, I hope the ration kits reach you on time??”

“Oh yes!! I have enough ration now. But ever since I have the dal-rice in my house, it has been difficult to sleep.”

I was surprised at this co-relation. Once we have food in the house,  we are usually relieved but this was a reverse statement of Teji Maa losing sleep because of the food she has in the house now.

“Why have you lost your sleep?” I asked with intrigue.

“These rats!! They pay me a daily visit in the calm of night. Now they too have food to bite. All the groceries – the dal and rice you give is stored in plastic bags, the rats love to bite into it all. That sound of kat-kat, kat-kat keeps me awake.  I have to get up and keep moving the bags, but rats are very good at finding it all. The moment I lie down they are back and begin biting kat-kat…!!”

This did make me laugh!! “So tell me what should we do to free you from this problem?”

“Bring me some containers that the rats cannot bite into, it will help me sleep well!!”

“We sure will bring you containers, Maa!! Anything else that is bothering you, do let us know!!”

“Nothing else, what more can I ask for. You all are taking such good care of me. I was helpless as I could not work to buy daily meals. Now I do not need to stretch my arms for food!!”

Later, Teji Maa took me to see her shanty.  One look at the place and I remembered my previous question if she has any other issues!!

“You don’t have a house!?”

“How long do I have to live now?”

Teji Maa widowed at a very young age, brothers brought her back to maternal home along with her small daughter. The daughter grew was married off but her economic condition remained weak too. Whenever she comes to meet Teji Maa,  she gives her 100-200 rupees.

“Brothers brought me home, provided shelter. They too have families to look after with their weak economic conditions. I cannot expect more from them. They have always helped me, but I had there was this expectation from my side. I now do not have to expect anything from anyone.”

VSSM team remains in search of such destitute elders. Shankarbhai has been taking very good care of Teji Maa. VSSM provides ration kits to such elderly through its Maavjat, an initiative that aims to care for the destitute elderly.

It was getting late, I asked for her permission to leave.

“Don’t forget the containers!” Teji Maa said with a right our parents or family elders would instruct us.

It made me happy.

To age is difficult,  that too when one is  poor and destitute! It sure is tough.

તેજીમાં ને રાધનપુર પાસેના લોટિયાગામમાં મળવા જવાનું થયું. 

મે પુછ્યું ‘મા, રાશન સમયસર મળી જાય છે ને?’

‘હોવ રાશન તો મલી જાય. પણ બળ્યું તમે આ ચોખા ન દાળ ન એ બધુ આલ્યુ તાણથી આખી રાત ઊંઘી હકતી નહીં’

સાંભળીને નવાઈ લાગી. અનાજ ઘરમાં ભર્યું હોય તો કોઈની ઓશિયાળી વેઠવાની ન થાય એની જગ્યાએ તેજી માની ઊંઘ કેમ હરામ થઈ ગઈ છે?

‘કેમ ઊંધ નથી થતી?’

‘બળ્યુ આ ઉંદેડા? તમે ચોખા ન બધુ આલ્યુ એ બધુ કોથળીઓમોં ભર્યું હ્. આખી રાત ઉંદેળા એ કોથળીઓ કટકટ કર્યા કર. અવાજ આવ એટલ ઊભી થઈન કોથળી ઉપાડીન્ બીજે મેલું. પાસી આડી પડુ ક પાસુ કટ કટ… ‘

સાંભળીને હું હસી.. મે કહ્યું, ‘તો આ પળોજળમાંથી મુક્ત કરવા શું કરીએ ક્યો?’

‘મન ડબ્બા અલાઈ દો..એટલ મન નિરોત. હખેથી ઊંધી તો હકુ..’

ડબ્બા પહોંચાડી દઈશું માં. એ સિવાય કોઈ તકલીફ..’

‘ના બાપલા ના બધી વાતનું સુખ.. આવુ ધ્યોન કુણ રાખ? મજૂરી થતી નતી. ખાવા પીવાની ઘણી ઓશિયાળી હતી પણ હવ્ કોઈ હોમે હાથ લોબો નહીં કરવો પડતો’

એ પછી તેજીમાં એમનું છાપરુ જોવા લઈ ગયા.. છાપરુ જોઈને તેજી માને પુછેલો બીજી કોઈ તકલીફવાળો પ્રશ્ન યાદ આવ્યો, 

એમણે કેમ ન કહ્યું, ઘર નથી! મે પુછ્યું તો કહે, 

તેજી મા કહે, ‘હવ ચેટલું જીબ્બાનું…’

એષણા મુક્ત… તેજી મા… 

નાની ઉંમરે વિધવા થયા. એક દિકરી સાથે પીયરિયા એમને સાસરીમાંથી તેડી લાવ્યા. દીકરી મોટી થઈ એના લગ્ન કરાવ્યા. પણ એય એનું માંડ પુરુ કરે. વારે તહેવારે દીકરી આવે ત્યારે સો બસો તેજી માને આપી જાય..

પીયરિયા માટે તેજીમાં કહે, ‘ભઈઓ લઈ આયા, આશરો આપ્યો એ ઘણું. એય ઈમનો વસ્તાર લઈન બેઠા, ઈમનુંય મોડ હેડ તો મારો બોજો.. તોય એ બધા થોડી ઘણી મદદ કરતા. પણ હવ માર કોઈનીયે ઓશિયાળી નઈ..’

આવા વડિલોને શોધવાનું અમારી ટીમ કરે. અમારા કાર્યકર શંકરભાઈ તેજીમાનું સરસ ધ્યાન રાખે.. 

vssm થકી આવા વડીલોને  દર મહિને રાશનકીટ આપવામાં આવે. આ કાર્ય બહુ સાતા આપે..

લોટિયામાં અમને ઘણું મોડુ થ્યું મે કહ્યું, રજા લઉં મા? એમણે કહ્યું, હોવ પણ ડબ્બાનું તમે ભૂલતા નઈ.. આ વાક્ય એકદમ અધિકારભાવથી એમણે કહ્યું. 

સાંભળીને રાજીથવાયું..

ઘડપણ… એય પાછુ નોંધારા વ્યક્તિનું.. 

કપરુ છે…

#MittalPatel #vssm#ntdntcommunity

#humanity #dignityforall #eldercare

#people #PeopleFirst #nomadic

#elderlypeople #RationDistribution

#food #foodsecurity #foodforall