It has been a few years since we began water conservation efforts in Banaskantha. As of today, we have deepened 163 lakes. It is not just Banaskantha that requires such interventions; with the depleted water tables, other districts also need intensive water conservation efforts. However, we have our limitations; hence, despite communities calling us to their regions, we cannot reach them.
Amidst all the requests and denials, we had the opportunity to meet respected Shri Pratulbhai Shroff, who invited us to initiate water harvesting and conservation efforts in Sabarkatha’s Poshina.
Shri Pratulbhai is the founder of Dr K. R. Shroff Foundation, an organisation working extensively in education. Poshina is the region where the organisation has been actively involved; we visit and survey the area to understand the ground realities to help us plan better interventions. Eventually, a collective visit to the region also happened.
Poshina is a prominent tribal town towards the east of Gujarat. Although the region receives good rains during the monsoon, sourcing even drinking water becomes challenging during summers. The villagers own agricultural land, but the water insufficiency means there is no means to earn a living during summers when the region becomes dry.
As we transverse through 5 villages, each village shared their water woes and the need to find a solution so that they do not have to escape to the cities. The population here is forced to migrate to urban areas in search of living during the summer months. If there is sufficient water, they can engage in dairy farming and earn a decent living.
We visited Aambamahuda, Tuta-bungalow, Tadhivedhi, Kajawas and Mathasara to have meetings with the village community. We also surveyed the areas capable of holding water.
We have decided to launch the water conservation efforts to deepen lakes, wells and khet talavdi at Aambamahuda village. We also plan to rope in government support in these efforts.
Thank you, Pratulbhai, for inviting and supporting such efforts for a new region. I am hopeful that our collective efforts will have a more significant impact!!
બનાસકાંઠામાં જળસંચયના કાર્યો અમે ઘણા વખતથી કરીએ 163 તળાવો અમે અત્યાર સુધી ઊંડા કર્યા. બસ આ કાર્યો જોઈને અન્ય જિલ્લામાં વસતા ને પાણીના મહત્વને સમજતા લોકો અમારા વિસ્તારમાં પણ જળસંચયનું કાર્ય કરોનું કહે પણ અમારી મર્યાદાના લીધે એ થતું નહોતું.
આવામાં એક દિવસ અચાનક આદરણીય શ્રી પ્રતુલભાઈ શ્રોફને મળવાનું થયું ને એમણે સાબરકાઠાના પોશીના વિસ્તારમાં જળસંચયના કાર્યો કરવા માટે આમંત્રણ આપ્યું.
પ્રતુલભાઈ ડો.કે.આર.શ્રોફ ફાઉન્ડેશનના સ્થાપક. શિક્ષણ ક્ષેત્રે એમની સંસ્થા ખુબ કાર્ય કરે. પોશીના વિસ્તારમાં પણ એમનું ઘણું કાર્ય. પોશીના વિસ્તારને સમજી ત્યાં શું કરવું તે નક્કી કરીશુંનું અમે કહ્યું ને પછી પોશીના એમની ને અમારી ટીમ સાથે જવાનું થયું.
આદિવાસી વિસ્તાર વરસાદ સારો પડે. લોકો પાસે ખેતીલાયક જમીનો પણ ખરી પણ ચોમાસા અને શિયાળામાં પાણી મળે જ્યારે ઉનાળામાં આખો વિસ્તાર સુક્કો ભઠ્ઠ. પીવાનું પાણી મેળવવાય સાંસા.
અમે લગભગ પાંચ ગામો ફર્યા ને દરેક ગામના લોકોએ પાણીની સમસ્યાનું સમાધાન થાય તો અમારે શહેરમાં નાહવું ન પડે એવું કહ્યું.
શહેરમાં નાહવાનું રોજગાર અર્થે થાય. પણ પાણીની યોગ્ય વ્યવસ્થા થાય તો પશુપાલન પણ સારો વિક્લપ બની શકે ને લોકોને પોતાનું વહાલું વતન છોડવું ન પડે એવું પ્રાથમિક દૃષ્ટિએ જણાયું.
અમે આંબામહુડા, ટુટા-બંગ્લો, ટાઢીવેડી,કાજાવાસ, મથાસરા ગામમાં ગ્રામજનો સાથે બેઠક કરી ને ગામમાં પાણીનો સંગ્રહ ક્યાં થઈ શકે તે વિસ્તાર જોયો.
મુલાકાત લીધેલા બધા ગામોમાંથી આંબામહુડામાં તળાવ ઊંડા કરવાથી લઈને, કૂવા ગાળવાનું, ખેતતલાવડી બનાવવાનું કાર્ય હાથ પર લેશું.
આ સિવાય તળાવના કાર્યો સઘન થાય એ માટે સરકારને પણ સાથે જોડીશું.
આભાર પ્રતુલભાઈ એક નવા વિસ્તારમાં કાર્ય કરવા કહેણ મોકલવા. સાથે રહી સરસ કરીશું એ નક્કી…
#vssm #mittalpatel #watermanagement
